Hoe garandeer jij de veiligheid op de bouwplaats met al die ingeleende werknemers?

Veiligheid op de bouwplaats

Neem eens een groot project in gedachte waar je momenteel aan werkt en probeer de volgende vragen te beantwoorden: Met welke organisaties werk je samen? Dus onderaannemers, met en zonder contract. Laten we nog iets dieper gaan. Met welke partijen werken zij samen? Zeg maar onder-onderaannemers. Nog iets verder: Wat zijn de namen van hun medewerkers en van de zzp’ers die zij inhuren? En de laatste vraag is het lastigst: Wat is de kennis van al die partijen als het op veiligheid aankomt?

Flauw natuurlijk, die vragen. Want we weten allemaal dat het onmogelijk is voor een hoofdaannemer om de namen van iedereen die zich op zijn bouwterrein bevindt, zo uit zijn mouw te schudden. Laat staan welke trainingen ze hebben gevolgd. Maar hoe garandeer je de veiligheid, als je zo weinig weet over de mensen op jouw bouwterrein?

Voorkom gevaar

Iedereen die met aannemers werkt, moet ervoor zorgen dat deze bekwaam zijn en zichzelf of anderen niet in gevaar brengen. Daarom moet iedere hoofdaannemer kunnen aantonen dat hij over een effectief veiligheidsmanagementsysteem beschikt. “Dat kan door iedere ochtend alle bouwlieden bij elkaar te roepen en hen een spoedcursus veiligheid te geven”, vertelt Pim Rijlaarsdam. “Maar dat kost veel tijd, je kunt niet controleren of iedereen je begrepen heeft en negen van de tien keer bereik je niet iedereen. Daarom is het verstandig om gebruik te maken van een geautomatiseerd systeem. Wij introduceerden bijvoorbeeld de Safety Check-in. Iedereen die op je bouwplaats aan het werk gaat, kijkt voordat hij aan de slag gaat een veiligheids- en introductiefilm en sluit deze af met een kennistest. Pas als hij daarvoor geslaagd is, mag hij het terrein op. Dat gaat helemaal automatisch, zonder dat de hoofdaannemer daar omkijken naar heeft.”

Gedragsregels

Dura Vermeer heeft veiligheid hoog in het vaandel staan. In 2014 zette het bouwbedrijf de ludieke veiligheidscampagne ‘ik Tim veilig of ik Tim niet’ op. Via zijn Facebook-pagina deed ‘trainee Tim’ verslag van zijn werkdagen, met name op het gebied van veiligheid. Drie jaar later is de cultuurverandering die Dura Vermeer daarmee startte nog steeds in volle gang, vertelt Ronald de Groot, manager Kwaliteit, Veiligheid en Milieu bij Dura Vermeer. “In de bouw gebeuren nog te vaak ongelukken. Wij deden een onderzoek naar de belangrijkste oorzaken en wat blijkt? Menselijk gedrag is een van de basisoorzaken voor een ongeluk. Onbewust onveilig handelen zien we nog te veel. We willen juist toe naar een situatie waarin onze medewerkers onbewust veilig handelen. Daarom zijn we al drie jaar lang aan het werk om het bewustzijn van onze mensen te verbeteren. We hebben tien gedragsregels opgesteld waar iedereen op onze bouwplaatsen zich aan moet houden. De belangrijkste regel: denk na voordat je handelt. Maar ook: is de werkomgeving niet veilig, dan begin je niet met werken. Dat klinkt logisch, maar dat bleek het lang niet voor iedereen te zijn. We stimuleren dat mensen ook zelf nadenken en zelf inschatten of het veilig is waar ze mee bezig zijn.”

Veiligheidsfilm

De uitdaging is om iedereen de gedragsregels te laten begrijpen. Op de bouwplaats hangen daarom posters met de tien regels. Aanvullend liet Dura Vermeer een veiligheidsfilm maken waarin de regels aan bod komen. Die veiligheidsfilm is onderdeel van de Safety Check-in. Medewerkers, onderaannemers en ingehuurde zzp’ers worden uitgenodigd om de video te bekijken. Vervolgens lezen ze het projectintroductieboekje van Dura Vermeer, waarna ze een kennistest doen. Als ze daarvoor zijn geslaagd, mogen ze het terrein van Dura Vermeer op. Ronald: “We hebben de Safety Check-in gekoppeld aan de toegangscontrole van de Bouwplaats Check-in. Daar staat geregistreerd wie de kennistest voor de veiligheidsfilm heeft gehaald en zo zijn we ervan verzekerd dat alleen personen de bouwplaats betreden die onze gedragsregels kennen. Ook buitenlandse bouwers bereiken we hiermee, want de video, het introductieboekje en de kennistest stellen we niet alleen in het Nederlands, maar ook in het Engels, Duits en Pools beschikbaar. We willen mensen hoe dan ook niet in gevaar brengen, dus we nemen geen enkel risico.”

Wat ligt nog buiten de scope?

“Toch zijn er nog veel bedrijven die geen gebruikmaken van een innovatief systeem, vergelijkbaar met dat van ons”, vertelt Pim Rijlaarsdam. “Dat is erg jammer, want je bereik is zo veel minder. Ik vraag me af hoe veel aannemers de veiligheid kunnen garanderen van iedereen die zich op hun bouwplaats bevindt. Ik denk dat we schrikken als we daar de werkelijke cijfers van zouden weten…”